Những lễ hội đặc sắc nhất của tỉnh Bắc Giang

Hội chùa Vĩnh Nghiêm hay hội chùa La được được tổ chức vào ngày 14 tháng 2 âm lịch hàng năm, tại thôn Đức La, xã Trí Yên, huyện Yên Dũng.
Vĩnh Nghiêm là ngôi chùa cổ lớn có giá trị văn hóa hàng đầu Bắc Giang nói riêng cũng như trong cả nước, chùa được xây dựng từ thời Lý, Trần (thế kỷ XII – XIII) thuộc dòng Thiền phái Trúc Lâm.
Trong ngày hội chùa, các tăng ni, phật tử từ nhiều nơi về chùa thắp hương tụng kinh, niệm phật ở tam bảo. Nhân dân trong vùng cũng như khách thập phương cũng nô nức kéo về vui hội và thắp hương cầu may cho năm mới.

Suối Mỡ (huyện Lục Nam) là địa điểm du lịch nổi tiếng của Bắc Giang nơi kết hợp 2 loại hình du lịch: nghỉ dưỡng và tâm linh. Nói đến du lịch tâm linh ở Suối Mỡ là người ta nhớ ngay đến hội đền Hạ, đền Trung và đền Thượng. Hội của cả ba đền đều được tổ chức vào mùng 1 tháng 4 âm lịch hàng năm để tưởng nhớ công chúa Quế Mỵ Nương con gái vua Hùng Định Vương, người có công giúp dân khơi nguồn suối lấy nước làm ruộng, làm nương, xây dựng cuộc sống no ấm, hạnh phúc cho dân làng.
Hội đền suối Mỡ gồm 2 phần: lễ rước của người dân làng Dùm, làng Quỷnh và phần hội với các cuộc thi bắn cung, võ dân tộc, đi quyền, múa côn, múa kiếm, múa đao,… tối đến ở đền lại biểu diễn hát chầu văn cho khách thập phương thưởng thức.

Đây là một lễ hội khá đặc biệt ở Bắc Giang, lễ hội mới chỉ được bắt đầu lại từ năm 1998 nhưng đến nay nhưng nó đã trở thành một nét văn hóa đẹp của tỉnh nhà bởi giá trị lịch sử, giáo dục mà nó đem lại.
Là lễ hội được bắt nguồn từ chiến thắng Chi Lăng – Xương Giang năm 1427 của quân dân Đại Việt chống lại và đập tan gần 10 vạn quân Minh xâm lược, nó giúp tái hiện lại chiến công hào hùng của dân tộc bằng những hình tượng văn hóa đặc sắc.
Lễ hội được tổ chức vào mồng 6, 7 tháng giêng âm lịch hàng năm, nó gây ấn tượng bởi lễ hội quy tụ những đoàn rước từ khắp các miếu, đình, đền trong vùng, đoàn rước làng Kế, đoàn rước làng Thành, đoàn rước thôn Yên Hòa, đoàn rước xã Đa Mai,… tất cả cùng tập trung về trung tâm khai hội nơi lễ chào cờ, lễ đọc diễn văn, đọc ” Đại cáo bình Ngô “, lễ múa ra quân được tiến hành.
Sau khi phần lễ kết thúc, các làng Thành và làng Vẽ tổ chức hội làng của mình với các các trò chơi dân gian như: cờ bỏi, cờ tướng, hát chèo nhà chùa, dâng hương lễ phật, tế thành hoàng,…

Hội chùa Bổ Đà được tổ chức từ ngày 16 đến 18 tháng 2 âm lịch hàng năm tại khu vực núi Bổ Đà, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên. Là một chùa cổ được xây dựng vào thời Lê Trung Hưng, dưới triều vua Lê Dụng Tông (1705-1728) niên hiệu Bảo Thái (1720-1729) đến nay chùa Bổ Đà không chỉ là nơi lưu giữ những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mà còn là nơi thờ phụng thường xuyên của người dân Kinh Bắc nói riêng cũng như cả nước nói chung. Đến với hội chùa Bồ Đà người ta sẽ được hiểu thêm về phật pháp của thiền phái Trúc Lâm cũng như khám phá nét kiến trúc truyền thống độc đáo của người Việt cổ và đắm chìm trong những câu quan họ ngọt ngào của miền Kinh Bắc.

Hội đình Thổ Hà (xã Vân Hà, huyện Việt Yên, Bắc Giang) được tổ chức vào ngày 19 đến 21 tháng Giêng hằng năm tuy nhiên phải 3 năm nhân dân trong vùng mới lại tổ chức lễ rước một lần. Đình Thổ Hà là ngôi đình nổi tiếng của vùng Kinh Bắc xưa được biết đến như một công trình điêu khắc nghệ thuật công phu và độc đáo. Đình được xây dựng để thờ Thành Hoàng làng.
Lễ hội đình Thổ Hà hoàn chỉnh gồm 2 phần: phần lễ rước được tổ chức một cách quy mô, bài bản để đón Thánh về về dự hội cùng dân làng và cầu xin Thánh phù hộ cho dân làng một năm mới dồi dào sức khỏe, làm ăn phát đạt, xóm làng yên vui, gia đình hạnh phúc; phần hội bao gồm những trò chơi dân gian như chọi gà, bơi trải, đấu vật, chơi cờ, chèo thuyền bắt vịt… nhưng tiêu biểu nhất phải nói đến đó là hát quan họ.
Hội đình Thổ Hà trở thành niềm tự hào của của người dân Bắc Giang, nó đã và đang làm giàu thêm cho kho tàng văn hóa Việt.

Đền Từ Hả thuộc xã Hồng Giang, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang, hàng năm tại đây tổ chức lễ hội tưởng nhớ tướng quân Thân Cảnh Phúc, phò mã của công chúa Thiên Thành (thời vua Lý Nhân Tông) người có công trong cuộc chống quân Tống xâm lược thế kỷ thứ XI (1075-1077). Lễ hội được tổ chức vào mùng 6 đến mùng 8 tháng giêng âm lịch trong đó có phần dâng hương tưởng nhớ vị anh hùng dân tộc và rước hội nhằm tái diễn lại sự tích đi đánh giặc của ông, chính phần rước hội này đã tạo nên nét độc đáo của lễ hội đền Từ Hả. Đây là lễ hội được đánh giá cao bởi tính giáo dục mà nó đem lại, lễ hội giúp ôn lại quá khứ hào hùng của dân tộc, giúp thế hệ trẻ hiểu hơn và công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước của ông cha ta từ đó thêm yêu quê hương hơn.